Składki ZUS w 2026 roku – aktualne podstawy, limity i wysokość składek dla przedsiębiorców
Składki ZUS w 2026 roku ponownie ulegną podwyższeniu, co istotnie wpłynie na sytuację zarówno nowych przedsiębiorców, jak i podmiotów od lat opłacających pełne składki społeczne. Zmiany wynikają przede wszystkim ze wzrostu podstaw wymiaru składek – w tym rocznej podstawy składek emerytalnych i rentowych (tzw. limitu trzydziestokrotności) – a także z istotnego podniesienia minimalnej składki zdrowotnej, która w 2026 r. zwiększy się o około 37%. W konsekwencji obciążenia z tytułu składek ZUS staną się jednym z kluczowych elementów determinujących koszty prowadzenia działalności gospodarczej oraz planowanie budżetów firm.
Roczne ograniczenie podstawy wymiaru składek ZUS w 2026 roku – na czym polega limit trzydziestokrotności i jakie ma znaczenie?
Jednym z kluczowych elementów systemu ubezpieczeń społecznych, który bezpośrednio wpływa na wysokość składek ZUS w 2026 roku, jest roczne ograniczenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, powszechnie określane jako limit trzydziestokrotności. Mechanizm ten pełni istotną rolę w konstrukcji systemu ZUS — chroni osoby o najwyższych wynagrodzeniach przed nieograniczonym wzrostem składek, a jednocześnie ogranicza wysokość przyszłych świadczeń w proporcji do odprowadzonych składek.
Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 19 listopada 2025 r. (M.P. poz. 1206):
- roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2026 roku wynosi 282 600 zł,
- przy ustalaniu jej wysokości przyjęto prognozowane przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej na poziomie 9420 zł.
Wynika to bezpośrednio z art. 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, że roczna podstawa wymiaru składek nie może przekroczyć wartości odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W przypadku 2026 r. obliczenie wygląda więc następująco:
30 × 9420 zł = 282 600 zł
Kogo obejmuje limit trzydziestokrotności?
Omawiany limit dotyczy wszystkich osób:
- objętych obowiązkowo ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym (art. 6 ustawy),
- objętych nimi dobrowolnie (art. 7), jeśli nie spełniają przesłanek do ubezpieczenia obowiązkowego.
W praktyce oznacza to, że mechanizm ograniczenia obejmuje nie tylko pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, ale również wiele innych grup, takich jak:
- osoby prowadzące działalność gospodarczą,
- członkowie zarządów wynagradzani na podstawie powołania,
- zleceniobiorcy podlegający ubezpieczeniom społecznym.
Limit trzydziestokrotności ma więc realny wpływ na szerokie grono ubezpieczonych, szczególnie tych o wysokich dochodach.
Co dzieje się po przekroczeniu limitu?
Moment przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składek jest istotny zarówno dla płatnika składek, jak i samego ubezpieczonego. Po osiągnięciu kwoty 282 600 zł w 2026 r.:
- nie opłaca się już składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, niezależnie od dalszego wzrostu zarobków,
- okres od momentu przekroczenia limitu do końca roku traktowany jest jako okres ubezpieczenia, mimo że składki nie są od tego momentu odprowadzane,
- zasada ta ma zastosowanie również wobec osób, które zakończyły podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w trakcie roku po wcześniejszym opłaceniu składek do wysokości pełnej rocznej podstawy.
Warto zaznaczyć, że limit nie ma zastosowania w odniesieniu do ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego, gdzie składki obliczane są według innych zasad i nie podlegają ograniczeniu trzydziestokrotnością.
Znaczenie limitu dla pracodawców
Z perspektywy pracodawców limit trzydziestokrotności ma wymierny wpływ na koszty zatrudnienia. Szczególnie istotny jest on w przypadku pracowników wysoko wynagradzanych — kadry kierowniczej, specjalistów czy ekspertów.
Przekroczenie limitu skutkuje:
- obniżeniem kosztów pracodawcy, ponieważ znika obowiązek opłacania znaczących składek emerytalnych i rentowych,
- koniecznością monitorowania narastającego przychodu pracownika w ciągu roku, aby w odpowiednim momencie zaprzestać naliczania tych składek,
- potrzebą zapewnienia, aby system kadrowo-płacowy prawidłowo identyfikował i obsługiwał moment przekroczenia limitu — błędy w tym zakresie narażają firmę na korekty i odpowiedzialność wobec ZUS.
Jeśli chcesz mieć pewność, że naliczanie składek – w tym prawidłowe monitorowanie limitu trzydziestokrotności – przebiega bezbłędnie, zespół kadrowo-płacowy getsix® może przejąć te obowiązki za Ciebie. Zapewniamy pełną obsługę ZUS, rozliczeń pracowniczych oraz zgodność z aktualnymi przepisami.
Jak limit wyglądał w 2025 roku?
Dla pełnego zrozumienia dynamiki zmian warto porównać limit obowiązujący w poprzednim roku. Zgodnie z obwieszczeniem Ministra z 10 grudnia 2024 r. (M.P. poz. 1051):
- roczna podstawa wymiaru składek w 2025 r. wynosiła 260 190 zł,
- prognozowane przeciętne wynagrodzenie przyjęte do jej ustalenia – 8673 zł.
W 2026 r. limit rośnie więc o ponad 22 tys. zł, co jest konsekwencją wyższej prognozy przeciętnego wynagrodzenia. Oznacza to, że składki emerytalne i rentowe będą opłacane dłużej w ciągu roku, zanim nastąpi ich wyłączenie po osiągnięciu limitu.
Składki ZUS w 2026 roku – najważniejsze liczby dla przedsiębiorców
Wysokość składek ZUS, jakie przedsiębiorcy będą zobowiązani opłacać w 2026 roku, wynika bezpośrednio z dwóch fundamentalnych wskaźników ogłaszanych corocznie przez rząd. To właśnie one determinują podstawy wymiaru składek społecznych oraz wpływają na obciążenia firm niezależnie od formy prowadzenia działalności gospodarczej.
Najważniejsze wartości obowiązujące w 2026 r. to:
- prognozowane przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej – 9420 zł,
- minimalne wynagrodzenie za pracę – 4806 zł (obowiązujące od 1 stycznia 2026 r.).
Oba te wskaźniki mają kluczowe znaczenie, ponieważ stanowią podstawę do wyliczenia trzech ważnych kategorii składek ZUS:
- dużego ZUS-u – gdzie podstawa wymiaru to 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia,
- preferencyjnego ZUS-u – w którym podstawą jest 30% minimalnego wynagrodzenia,
- Małego ZUS Plus – którego podstawa mieści się w ustawowym przedziale wyznaczonym właśnie przez powyższe wartości.
Przekładając powyższe wskaźniki na konkretne liczby, przedsiębiorcy w 2026 r. będą rozliczać składki społeczne od następujących podstaw:
- Podstawa dużego ZUS:
- Podstawa preferencyjnego ZUS (tzw. mały ZUS, pierwsze 24 miesiące działalności):
- Zakres podstawy dla Małego ZUS Plus:
60% × 9420 zł = 5652 zł
30% × 4806 zł = 1441,80 zł
od 1441,80 zł do 5652 zł
Ustawowe widełki dla Małego ZUS Plus oznaczają, że podstawa wymiaru składek dla przedsiębiorcy korzystającego z tej ulgi może przyjąć dowolną wartość mieszczącą się w tym przedziale, zależnie od osiągniętego dochodu za rok poprzedni.
Składki społeczne ZUS w 2026 r.
Poniższa tabela przedstawia szczegółowe wartości składek społecznych ZUS, jakie przedsiębiorcy będą zobowiązani opłacać w 2026 roku w ramach dużego ZUS oraz preferencyjnego ZUS (bez składki zdrowotnej).
Tabela 1. Wysokość składek społecznych ZUS w 2026 roku
| Rodzaj składki | Duży ZUS 2026 – podstawa 5652 zł | Preferencyjny ZUS 2026 – podstawa 1441,80 zł |
|---|---|---|
| Ubezpieczenie emerytalne (19,52%) | ok. 1103,27 zł | ok. 281,44 zł |
| Ubezpieczenie rentowe (8%) | ok. 452,16 zł | ok. 115,34 zł |
| Ubezpieczenie chorobowe (2,45%) | ok. 138,47 zł | ok. 35,32 zł |
| Ubezpieczenie wypadkowe (1,67%)* | ok. 94,39 zł | ok. 24,08 zł |
| Fundusz Pracy (2,45%)** | ok. 138,47 zł | – (co do zasady brak FP) |
| Razem składki społeczne | ok. 1926,77 zł | ok. 456,19 zł |
* standardowa stopa dla małego płatnika (do 9 osób).
** Fundusz Pracy jest należny m.in. wtedy, gdy podstawa jest co najmniej równa płacy minimalnej, dlatego przy preferencyjnym ZUS-ie (30% płacy minimalnej) z reguły nie występuje.
Co warto zapamiętać jako przedsiębiorca?
- Składka chorobowa jest dobrowolna – jej opłacanie zwiększa miesięczne składki ZUS, ale daje prawo do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego. Rezygnacja z niej to niższy koszt, ale też brak ochrony.
- Wysokość składek społecznych w 2026 r. rośnie nie przez podniesienie stawek procentowych, ale przez wzrost podstawy, czyli wyższe wynagrodzenia i płacę minimalną.
Zmiany w składkach ZUS często oznaczają konieczność dostosowania procesów kadrowych i rozliczeniowych. getsix® wspiera przedsiębiorców w bieżącej obsłudze kadrowo-płacowej, gwarantując terminowe zgłoszenia, naliczenia oraz raportowanie do ZUS. Skontaktuj się z nami.
Wzrost składek ZUS w 2026 roku – porównanie z 2025 r.
Aby zobaczyć skalę zmian składek ZUS w 2026 roku, warto zestawić stawki z poprzednim rokiem.
Tabela 2. Porównanie wzrostu składek społecznych ZUS w 2026 roku (duży ZUS i preferencyjny ZUS)
| Rodzaj ZUS | Podstawa 2025 | Składki społeczne 2025* | Podstawa 2026 | Składki społeczne 2026* | Wzrost kwotowy | Wzrost (%) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Duży ZUS | 5203,80 zł | ok. 1773,96 zł | 5652,00 zł | ok. 1926,76 zł | +152,80 zł | +8,6% |
| Mały ZUS – preferencyjny | 1399,80 zł | ok. 442,90 zł (bez FP) | 1441,80 zł | ok. 456,18 zł (bez FP) | +13,28 zł | +3,0% |
* Składki społeczne = emerytalna + rentowa + chorobowa + wypadkowa; dla dużego ZUS dodatkowo Fundusz Pracy.
Z perspektywy przedsiębiorcy:
- wzrost dużego ZUS-u o ponad 150 zł miesięcznie to wyraźne obciążenie, zwłaszcza przy działalności o niskiej marży,
- wzrost preferencyjnego ZUS-u jest relatywnie niewielki, ale dla osób na starcie działalności każda dodatkowa złotówka może mieć znaczenie.
Jak liczone są składki ZUS w 2026 r. – praktyczne przykłady
Duży ZUS w 2026 r. – przykład wyliczenia
Podstawą wymiaru składek w 2026 r. jest kwota 5652 zł, odpowiadająca 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Od tej wartości naliczane są poszczególne składki społeczne:
- Emerytalna (19,52%) – ok. 1103,27 zł
- Rentowa (8%) – ok. 452,16 zł
- Chorobowa (2,45%) – ok. 138,47 zł
- Wypadkowa (1,67%) – ok. 94,39 zł
- Fundusz Pracy (2,45%) – ok. 138,47 zł
Łączne składki społeczne przy dużym ZUS w 2026 r. wynoszą zatem ok. 1926,77 zł miesięcznie (bez składki zdrowotnej).
Dla porównania, w 2025 r. przedsiębiorca płacił ok. 1773,98 zł, co oznacza wzrost o blisko 153 zł miesięcznie.
Preferencyjny ZUS w 2026 r. – przykład wyliczenia
Przedsiębiorcy korzystający z preferencyjnych składek ZUS – przysługujących przez pierwsze 24 miesiące działalności – opłacają składki od podstawy 1441,80 zł, odpowiadającej 30% minimalnego wynagrodzenia.
Wyliczenia przedstawiają się następująco:
- Emerytalna (19,52%) – ok. 281,44 zł
- Rentowa (8%) – ok. 115,34 zł
- Chorobowa (2,45%) – ok. 35,32 zł
- Wypadkowa (1,67%) – ok. 24,08 zł
Łącznie daje to ok. 456,19 zł miesięcznie (bez FP i bez składki zdrowotnej).
W 2025 r. preferencyjny ZUS wynosił ok. 442,90 zł, co oznacza wzrost o ok. 13,29 zł.
Składki ZUS w 2026 r. w uldze Mały ZUS Plus
Ulga Mały ZUS Plus pozostaje w 2026 r. rozwiązaniem skierowanym do przedsiębiorców, którzy spełniają warunki określone w art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w tym kryteria dotyczące limitu przychodu oraz okresu prowadzenia działalności. W przeciwieństwie do dużego i preferencyjnego ZUS, wysokość składek w tej uldze zależy od dochodu osiągniętego w poprzednim roku, co sprawia, że jest to najbardziej zindywidualizowana forma rozliczania składek społecznych.
Aby jednak zachować proporcjonalność systemu, ustawodawca określa minimalną i maksymalną podstawę wymiaru składek. W 2026 r. podstawa ta:
- nie może być niższa niż 1441,80 zł, czyli 30% minimalnego wynagrodzenia,
- nie może być wyższa niż 5652 zł, czyli 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.
W praktyce przekłada się to na bardzo zróżnicowane obciążenia:
- przedsiębiorcy o niższych dochodach zapłacą składki społeczne zbliżone do preferencyjnego ZUS, czyli ok. 456 zł miesięcznie,
- przy wyższych dochodach, gdy podstawa zbliża się do górnego limitu 5652 zł, wysokość składek niemal pokrywa się z dużym ZUS-em, osiągając poziom ok. 1927 zł miesięcznie.
Mały ZUS Plus nie jest więc trzecią stałą stawką, lecz narzędziem przejściowym i dochodowym: im wyższy dochód przedsiębiorcy, tym wyższe składki społeczne w 2026 r.
Składka zdrowotna w 2026 r. – dlaczego to właśnie ona najbardziej obciąży przedsiębiorców?
W 2026 roku to nie wzrost dużego ZUS-u, lecz zmiana zasad ustalania minimalnej składki zdrowotnej okaże się dla wielu przedsiębiorców najbardziej odczuwalna finansowo. Składka zdrowotna zależy bowiem zarówno od wybranej formy opodatkowania (skala, podatek liniowy, ryczałt, karta podatkowa), jak i osiąganego dochodu lub przychodu, jednak jej wysokość nigdy nie może być niższa niż ustawowe minimum.
Okres przejściowy do 31 stycznia 2026 r. – niższa podstawa, niższa składka
W roku składkowym obowiązującym od 1 lutego 2025 r. do 31 stycznia 2026 r. funkcjonował mechanizm przejściowy, znacznie korzystniejszy dla przedsiębiorców. Minimalną podstawę wymiaru składki ustalano nie od pełnej płacy minimalnej, lecz od 75% jej wartości:
- płaca minimalna w 2025 r.: 4666 zł,
- 75% × 4666 zł = 3499,50 zł – minimalna podstawa,
- 9% × 3499,50 zł = 314,96 zł – minimalna składka zdrowotna.
Dzięki temu przedsiębiorcy o niskich dochodach płacili składkę wyraźnie niższą, niż wynikałoby to z zasad docelowych.
Rok składkowy od 1 lutego 2026 r. – powrót do pełnych obciążeń
Od roku składkowego rozpoczynającego się 1 lutego 2026 r. mechanizm przejściowy przestaje obowiązywać. System wraca do standardowych zasad, zgodnie z którymi:
- minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej = 100% płacy minimalnej obowiązującej 1 stycznia danego roku składkowego,
- przy płacy minimalnej wynoszącej 4806 zł oznacza to:
– podstawa: 4806 zł,
– składka zdrowotna: 9% × 4806 zł = 432,54 zł miesięcznie.
To właśnie tu pojawia się największy skok obciążeń: z 314,96 zł do 432,54 zł, czyli o ok. 37%. Dla przedsiębiorców rozliczających składkę od minimum oznacza to najpoważniejszy wzrost kosztów w całym 2026 roku.
Wyższe dochody – te same zasady, ale wyższa podstawa minimalna
Przedsiębiorcy osiągający wyższe dochody nadal będą opłacać składkę zdrowotną:
- od dochodu (skala, liniowy),
- od przychodu (ryczałt),
- w formie ryczałtowej (karta podatkowa),
jednak w żadnym przypadku składka nie może być niższa niż 432,54 zł miesięcznie.
Składki ZUS w 2026 roku – praktyczne wskazówki dla przedsiębiorców i pracodawców
Zmiany w wysokości składek ZUS w 2026 r. wymagają od przedsiębiorców i pracodawców świadomego podejścia do planowania finansowego. Poniżej przedstawiamy najważniejsze obszary, na które warto zwrócić uwagę.
1. Zaplanuj budżet na 2026 r.
Prowadzisz działalność? Uwzględnij w kosztach miesięcznych wzrost składek — ok. 153 zł więcej przy dużym ZUS oraz ok. 13 zł przy ZUS-ie preferencyjnym. Pamiętaj też, że od roku składkowego rozpoczynającego się 1 lutego 2026 r. minimalna składka zdrowotna wyniesie 432,54 zł, co istotnie podniesie obciążenia.
Jeśli zatrudniasz pracowników, weź pod uwagę wyższe koszty ZUS przy planowaniu wynagrodzeń, premii czy nowych etatów, zwłaszcza w przypadku stanowisk o wyższych płacach.
2. Monitoruj limit trzydziestokrotności
Przy wysokich wynagrodzeniach kluczowe jest śledzenie momentu przekroczenia limitu 282 600 zł w 2026 r. Po jego osiągnięciu nie nalicza się składek emerytalnych i rentowych, co zmniejsza koszty pracodawcy. Konieczne jest jednak precyzyjne rozliczanie tego momentu w systemie kadrowo-płacowym.
3. Przeanalizuj opłacalność dobrowolnej składki chorobowej
Rezygnacja z ubezpieczenia chorobowego obniża comiesięczne obciążenia, ale jednocześnie pozbawia prawa do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego. Decyzja powinna być świadoma i dostosowana do indywidualnej sytuacji przedsiębiorcy.
4. Sprawdź, czy możesz skorzystać z Małego ZUS Plus
Jeśli spełniasz kryteria dotyczące limitów przychodów i okresu prowadzenia działalności, warto rozważyć skorzystanie z ulgi. W szczególności dla osób o niższych dochodach Mały ZUS Plus w 2026 r. może nadal stanowić realne wsparcie, zmniejszając wysokość składek społecznych.
Podsumowanie – najważniejsze informacje o składkach ZUS w 2026 roku
Planując budżet na 2026 r., warto pamiętać o kilku kluczowych wartościach, które bezpośrednio wpływają na koszty prowadzenia działalności:
- Limit rocznej podstawy składek emerytalnych i rentowych wyniesie 282 600 zł.
- Duży ZUS (składki społeczne bez zdrowotnej) to około 1926,77 zł miesięcznie.
- Preferencyjny ZUS wzrośnie do około 456,19 zł miesięcznie.
- W Małym ZUS Plus składki społeczne będą mieścić się w przedziale od ok. 456 zł do ok. 1927 zł, w zależności od dochodu.
- Minimalna składka zdrowotna od 1 lutego 2026 r. wyniesie 432,54 zł.
- Stopy procentowe składek pozostają bez zmian — rosną jedynie podstawy ich naliczania.
getsix® od lat wspiera firmy w Polsce w pełnej obsłudze kadrowo-płacowej, prowadzeniu rozliczeń ZUS i zgodności z przepisami. Z chęcią pomożemy również Twojej firmie w efektywnym zarządzaniu kosztami i obowiązkami pracodawcy.
Podstawa prawna:
Jeśli mają Państwo pytania dotyczące opisanego tematu lub potrzebują Państwo dodatkowych informacji – zapraszamy do kontaktu:
DZIAŁ DS. RELACJI Z KLIENTAMI
ELŻBIETA NARON
Główny Konsultant
ds. relacji z klientami
Grupa getsix
***
