Podatek minimalny – nowy obowiązek dla firm, szczególnie tych ze stratą i niską marżowością

Zmiany w polskim systemie podatkowym nieustannie zmuszają przedsiębiorców do adaptacji i przemyślenia swoich strategii finansowych. Jedną z najnowszych i najważniejszych zmian jest wprowadzenie minimalnego podatku dochodowego, który budzi wiele pytań i niepokojów wśród podatników. Ta regulacja, mająca na celu zwiększenie dochodów budżetowych, bezpośrednio dotyka podmiotów, które wykazują stratę lub charakteryzują się niską marżowością. Jakie są główne założenia tego podatku i jak wpłynie on na funkcjonowanie przedsiębiorstw?

Czym jest podatek minimalny?

Podatek minimalny został wprowadzony, aby objąć opodatkowaniem firmy, które mimo generowania znaczących przychodów, wykazują niski dochód do opodatkowania lub nawet stratę podatkową. Dotychczas takie podmioty mogły w pewnych warunkach unikać płacenia podatku dochodowego. Nowy podatek eliminuje taką możliwość, wprowadzając minimalny poziom opodatkowania, niezależnie od wyników finansowych przedsiębiorstwa.

Podatek ten dotyczy zarówno polskich firm, jak i zagranicznych przedsiębiorstw działających na terenie Polski.

Kogo dotyczy?

Podatek minimalny został zaprojektowany z myślą o firmach, które:

• Wykazują stratę podatkową.
• Posiadają wskaźnik rentowności (liczony jako stosunek dochodów do przychodów innych niż z zysków kapitałowych) niższy niż 2%.

Wyjątki obejmują m.in. przedsiębiorstwa rozpoczynające działalność gospodarczą, małych podatników, przedsiębiorstwa finansowe, podatników którzy w roku podatkowym uzyskali przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w poprzednim roku podatkowym, spółek których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne (pod pewnymi warunkami), firmy w restrukturyzacji oraz podmioty działające w specyficznych branżach, takich jak rolnictwo, transport międzynarodowy z wykorzystaniem statków morskich lub statków powietrznych, czy górnictwo.

Jak jest naliczany podatek minimalny?

Podatek minimalny to 10% podstawy opodatkowania, na którą składają się:

• 1,5% wartości przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych,
• koszty finansowania dłużnego ponoszone na rzecz podmiotów powiązanych (ponad określony limit),
• koszty nabycia określonych usług od podmiotów powiązanych,
• koszty wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z autorskich lub pokrewnych praw majątkowych, licencji i know how nabytych od podmiotów powiązanych,
• koszty przeniesienia ryzyka niewypłacalności z tytułu pożyczek, innych niż udzielonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, poniesione na rzecz podmiotów powiązanych (ponad określony limit).

Dzięki takiemu podejściu podatek minimalny niejako „nakłada filtr” na finanse przedsiębiorstwa, minimalizując wpływ manipulacji księgowych czy nadmiernej optymalizacji podatkowej.

Podatnik może także wybrać uproszczony sposób ustalania podstawy opodatkowania, wówczas stanowi ona kwotę odpowiadającą 3% wartości osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych.

Bardzo istotne w konstrukcji podatku minimalnego jest to, że kwotę zapłaconego za dany rok podatkowy minimalnego podatku dochodowego odlicza się od podatku dochodowego obliczonego według standardowych zasad w kolejno następujących po sobie 3 latach podatkowych następujących bezpośrednio po roku, za który podatnik wpłacił minimalny podatek dochodowy. Zatem jeżeli podatnik w kolejnych latach nie realizuje straty, to ma możliwość „odzyskania” zapłaconego podatku minimalnego w formie pomniejszenia zobowiązania z tytułu podatku dochodowego obliczonego według standardowych zasad.

Konsekwencje dla firm o niskiej marżowości

Firmy o niskiej marżowości – np. handlowe, logistyczne czy operujące w branżach, gdzie przewaga konkurencyjna zależy od kosztów – szczególnie odczują skutki wprowadzenia tego podatku, ponieważ ich model biznesowy opiera się na niskiej marży, co czyni je podatnymi na dodatkowe obciążenia fiskalne.

Przedsiębiorstwa te często inwestują w rozwój, modernizację i utrzymanie infrastruktury, co przekłada się na niższe wyniki netto. Podatek minimalny może zatem osłabić ich zdolność do reinwestowania zysków i rozwijania działalności.

Jak się przygotować?

Aby zminimalizować ryzyko związane z nowym podatkiem, przedsiębiorcy powinni:

1. Przeanalizować strukturę kosztów – Warto sprawdzić, czy niektóre wydatki mogą być ograniczone lub lepiej zarządzane, aby zwiększyć rentowność.
2. Monitorować wskaźniki finansowe – Regularna analiza wyników finansowych pozwoli uniknąć sytuacji, w której firma niespodziewanie stanie się podatnikiem minimalnego CIT.
3. Rozważyć restrukturyzację – Dla firm o niskiej marżowości może to być okazja do przeorganizowania procesów biznesowych w sposób bardziej efektywny.
4. Skonsultować się z ekspertami – Specjaliści ds. podatków pomogą w interpretacji nowych przepisów i zaproponują rozwiązania dostosowane do specyfiki przedsiębiorstwa.

Czy podatek minimalny jest sprawiedliwy?

Wprowadzenie minimalnego podatku wzbudza kontrowersje. Zwolennicy podkreślają, że ma on na celu zapewnienie sprawiedliwego udziału wszystkich podmiotów w finansowaniu państwa, szczególnie dużych firm, które dotychczas mogły skutecznie unikać opodatkowania. Krytycy z kolei zwracają uwagę, że dodatkowe obciążenia mogą zaszkodzić firmom borykającym się z trudnościami, zwłaszcza w kontekście globalnej niepewności gospodarczej.

Podsumowanie

Podatek minimalny to istotna zmiana w polskim systemie podatkowym, która wymusza nowe podejście do zarządzania finansami w firmach. Choć może być wyzwaniem, stanowi także impuls do bardziej efektywnego gospodarowania zasobami i unikania ryzyka związanego z niską rentownością. Warto podjąć odpowiednie przygotowania, aby zminimalizować wpływ tego obciążenia na działalność i utrzymać konkurencyjność na rynku.

Skonsultuj się z ekspertami i upewnij się, że Twoja firma jest gotowa na nadchodzące zmiany – to klucz do sukcesu w nowej rzeczywistości podatkowej.

Jeśli mają Państwo pytania dotyczące opisanego tematu lub potrzebują Państwo dodatkowych informacji – zapraszamy do kontaktu:

Zadaj pytanie »

DZIAŁ DS. RELACJI Z KLIENTAMI

ELŻBIETA NARON
Główny Konsultant
ds. relacji z klientami
Grupa getsix

***