Zastosowanie ulgi B+R w firmie świadczącej usługi konsultingu
W wyroku z dnia 7 marca 2024 r., sygn. II FSK 753/21, Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) zajął się kwestią zastosowania ulgi B+R w firmie świadczącej usługi konsultingu. Orzeczenie to ma istotne znaczenie dla firm działających w tej branży i korzystających z tej ulgi podatkowej.
Sytuacja podatnika
We wniosku o interpretację indywidualną podatnik opisał swoją jednoosobową działalność gospodarczą, obejmującą konsulting w obszarze bezpieczeństwa funkcjonalnego, niezawodności sektora przemysłu samochodowego, automatyki i sztucznej inteligencji, oraz działalność geodezyjną. W roku 2019 zatrudniał pracowników na różnych umowach i współpracował z przedsiębiorcami, na co wydatkował odpowiednie koszty, w tym na wynagrodzenia.
Działalność podatnika obejmowała wykorzystanie aktualnej wiedzy i umiejętności, w tym narzędzi informatycznych, do projektowania i tworzenia nowych, ulepszonych lub zmienionych produktów, procesów lub usług. Wszystkie projekty realizowane były dla działów projektowych innych firm, które projektują, tworzą lub rozwijają nowe produkty.
We wniosku o interpretację, podatnik wskazał, że do kosztów działalności badawczo-rozwojowej zalicza wszystkie elementy wynagrodzenia pracowników i zleceniobiorców poza działalnością geodezyjną, która była wykonywana na umowę zlecenie. Koszty podróży związane były ściśle z działalnością badawczo-rozwojową, obejmując loty, zakwaterowanie i inne związane wydatki, a dieta była ustalana na podstawie stawek określonych prawem.
We wniosku zadano następujące pytania:
- Czy działalność Wnioskodawcy z 2019 roku można uznać za badawczo-rozwojową, z wyłączeniem działalności geodezyjnej?
- Czy koszty wynagrodzenia pracowników z umowy o pracę i umowy o dzieło są kosztami kwalifikowanymi zgodnie z art. 26e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.o.f).?
- Czy wszystkie koszty podróży są kosztami kwalifikowanymi zgodnie z art. 26e ust. 2 u.p.d.o.f.?
- Czy prowadzona ewidencja spełnia przesłanki art. 24a ust. 1b u.p.d.o.f.?
Podatnik twierdził, że cała jego działalność – poza geodezją – jest badawczo-rozwojowa. Ponadto, uważał, że koszty wynagrodzenia pracowników są w całości kwalifikowane oraz że wszystkie koszty podróży spełniają kryteria kosztów kwalifikowanych. Podatnik stwierdził również, że jego prowadzona ewidencja spełnia przesłanki art. 24a ust. 1b u.p.d.o.f.
Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
Organ interpretacyjny uznał, że niektóre działania podatnika, takie jak tworzenie nowych innowacyjnych produktów lub innowacyjne udoskonalanie istniejących produktów, wpisuje się w definicję badań i rozwoju. Natomiast działania takie jak opracowywanie nowych zastosowań dla produktów, audyt, certyfikacja, publikacje artykułów naukowych, nadzór techniczny, tworzenie analiz i konceptów, prezentacje na sympozjach, oraz prowadzenie warsztatów, nie spełnia kryteriów działalności badawczo-rozwojowej.
W przypadku, jeśli osoba wykonująca zadania na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło angażuje się nie tylko w prace badawczo-rozwojowe, należy oddzielić tę część wynagrodzenia oraz świadczeń wypłacanych pracownikowi za zaangażowanie w badania i rozwój, oraz wyodrębnić odpowiednie składki, zgodnie z przepisami prawa dotyczącymi ubezpieczeń społecznych.
Organ interpretacyjny wyjaśnił, że czas pracy poświęcony na prace badawczo-rozwojowe odnosi się do rzeczywistego czasu poświęconego na realizację tych zadań. Dlatego też, nie podlegają odliczeniu kwoty wynagrodzeń oraz składek odprowadzanych proporcjonalnie za dni nieobecności pracownika, takie jak wynagrodzenie za urlop, chorobowe, dni wolne na opiekę nad dzieckiem czy inne formy zwolnień od pracy.
Wydatki na diety i inne koszty związane z podróżami służbowymi są uznawane za koszty kwalifikowane częściowo, jeśli są związane z zadaniami badawczo-rozwojowymi pracowników i osób zatrudnionych na umowę zlecenie oraz stanowią należności w ich imieniu.
Podatnik zaskarżył indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 lipca 2020 r. nr 0114-KDWP.4011.5.2020.2.LZ.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
W wyroku z 15 grudnia 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie unieważnił część zaskarżonej interpretacji indywidualnej, która błędnie odnosiła się do opracowywania nowych zastosowań i wymiaru czasu pracy.
Sąd potwierdził, że czynności takie jak certyfikacja klientów, publikowanie i prezentowanie wyników prac, czy sporządzanie raportów technicznych nie są pracami badawczo-rozwojowymi, ale elementami działalności konsultingowej. Sąd uznał również, że opracowywanie nowych zastosowań dla istniejących produktów lub nowych rozwiązań technicznych, o ile są innowacyjne, mogą być uznawane za prace rozwojowe, gdyż mogą prowadzić do tworzenia nowych procedur.
Co do kosztów, podatnik nieprawidłowo wyodrębnił koszty działalności badawczo-rozwojowej, opierając się na założeniu, że wyodrębnia je, jeśli wyodrębnia koszty geodezyjne. Przedstawiona ewidencja nie odnosiła się do kosztów, które nie muszą odpowiadać ilości przepracowanych godzin nad zadaniem, a w stanie faktycznym sprawy podatnik nie wskazał, że współpracownicy mają ustalone stawki, które nie podlegają różnicowaniu w zależności od rodzaju wykonywanych zadań.
Sąd przyznał rację podatnikowi, wskazując, że ogólny czas pracy pracownika w danym miesiącu nie może uwzględniać czasu urlopu, czasu niezdolności do pracy, dni wolnych na opiekę nad dzieckiem oraz innych zwolnień od pracy.
Skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wniósł zarówno Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jak i podatnik.
Naczelny Sąd Administracyjny całościowo ocenił zgodność z prawem zaskarżonego wyroku.
Orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie przychylił się do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W ocenie NSA sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowej analizy przepisów prawa definiującego pojęcie działalności badawczo-rozwojowej i wskazał kryteria, które określają taką działalność.
Zdaniem sądu, czynności związane z przekazywaniem wyników prac, które są formą działalności kreatywnej, nie kwalifikują się jako działalność rozwojowa. Jeśli podatnik wykonuje inne czynności, które nie są związane z badaniami i rozwojem, należy je oddzielnie uwzględnić w ewidencji.
Czas pracy pracownika przeznaczony na wykonywanie prac badawczo-rozwojowych w danym miesiącu nie może proporcjonalnie uwzględniać czasu urlopu, czasu niezdolności do pracy, dni wolnych na opiekę nad dzieckiem oraz innych zwolnień od pracy.
Przy ustalaniu „ogólnego czasu pracy”, należy określić proporcję, gdzie w liczniku znajduje się czas poświęcony na działalność twórczą, a w mianowniku uwzględniony jest całkowity czas pracy. Pojęcie ogólnego czasu pracy w tym kontekście nie uwzględnia absencji pracownika i pozostaje stałe.
Obie skargi kasacyjne zostały oddalone.
Podsumowując, podatnicy, którzy odliczają wydatki B+R, powinni dokładnie przejrzeć swoje systemy ewidencji czasu pracy i rachunkowości, aby upewnić się, że prawidłowo śledzą i przydzielają swoje wydatki.
Warto pamiętać, że indywidualna interpretacja przepisów podatkowych ma skutki prawne tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny interpretowanej sprawy pokrywa się ze stanem faktycznym zgłoszonym przez podatnika we wniosku o interpretację. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu zawartego we wniosku, udzielona odpowiedź staje się nieaktualna. Procedura wydawania indywidualnych interpretacji nie podlega regułom postępowania podatkowego ani kontrolnego. Organ opiera się wyłącznie na informacjach zawartych we wniosku, bez przeprowadzania postępowania dowodowego. Ustalanie faktycznego stanu rzeczy leży w kompetencji ewentualnego postępowania podatkowego lub kontroli.
Źródło:
Jeśli mają Państwo pytania dotyczące opisanego tematu lub potrzebują Państwo dodatkowych informacji – zapraszamy do kontaktu:
DZIAŁ DS. RELACJI Z KLIENTAMI
ELŻBIETA NARON
Główny Konsultant
ds. relacji z klientami
Grupa getsix
***
