Zmiany dotyczące kontroli trzeźwości pracowników

Przedstawiamy najważniejsze zmiany prawne dotyczące kontroli trzeźwości pracowników.

Możliwość wprowadzenia kontroli trzeźwości pracowników

Pracodawca może wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników, jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia:

• ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób,
• ochrony mienia.

Badanie trzeźwości

Badanie pracownika polega na stwierdzeniu braku obecności alkoholu w organizmie pracownika, ewentualnie obecności alkoholu wskazującej na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości.

Za równoznaczne ze stwierdzeniem braku obecności alkoholu (wynikiem 0,0) w organizmie pracownika uznaje się przypadki, w których zawartość alkoholu nie osiąga lub nie prowadzi do osiągnięcia wartości właściwych dla stanu po użyciu alkoholu (od 0,1 do 0,25 mg w 1 dm3 wydychanego powietrza).

Sposób przeprowadzenia badania trzeźwości

Należy mieć na uwadze, że kontrola trzeźwości nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika. Należy unikać sytuacji, w której pracownik mógłby odebrać kontrolę trzeźwości jako formę mobbingu (np. jeden z pracowników jest kontrolowany znacznie częściej niż współpracownicy, pomimo, że poprzednie badania nie wykazywały alkoholu). Kontrola trzeźwości przeprowadzana przez pracodawcę może obejmować takie badania, które nie wymagają metod laboratoryjnych. Nie jest zatem dopuszczalne pobranie krwi na badanie trzeźwości na polecenie pracodawcy. Badanie przeprowadza się urządzeniem, które posiada ważny dokument potwierdzający jego kalibracje lub wzorcowania. Przed wykonaniem badania należy zatem upewnić się, czy urządzenie (alkomat), którym dysponuje pracodawca, ma ważne dokumenty. Podczas dokonywania pomiarów należy korzystać z jednorazowych ustników, a opakowanie z ustnikiem należy otworzyć w obecności badanego pracownika.

Na żądanie pracownika poddanego badaniu, wynik badania dokonanego analizatorem wydechu wynoszący ponad 0,00 mg/dm3 należy zweryfikować przez dokonanie drugiego pomiaru. W przypadku, gdy wynik pierwszego badania wykaże stan po użyciu alkoholu, a drugiego stan trzeźwości, to należy upewnić się trzecim badaniem.

Wyniki badania

Pracodawca przechowuje informacje o tym, kiedy miało miejsce badanie oraz o jego wyniku wskazującym na stan po użyciu alkoholu lub stan nietrzeźwości w aktach osobowych przez okres do roku od dnia zebrania tych danych.

Jednak, jeżeli:

• zastosowano karę porządkową – informacje te są przechowywane do czasu uznania kary za niebyłą,
• informacje mogą stanowić lub stanowią dowód w postępowania, a pracodawca jest stroną tego postępowania lub dowiedział się o jego zainicjowaniu – informacje o badaniu są przechowywane do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Jeżeli kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu w organizmie pracownika (od 0,1 mg alkoholu na 1 dm3 w wydychanym powietrzu lub 0,2 promili we krwi), to pracodawca nie dopuszcza go do pracy.

W takiej sytuacji, na żądanie pracodawcy lub pracownika niedopuszczonego do pracy, badanie przeprowadza uprawniony organ (np. policja). Zazwyczaj organ przeprowadza badanie niewymagające badań laboratoryjnych, ale ustawodawca określa również sytuacje, gdy uprawniony organ może zlecić badanie krwi. Jeżeli takie badanie wykaże, że pracownik był jednak trzeźwy, to za okres niedopuszczenia do pracy należne jest mu wynagrodzenie, a okres niedopuszczenia do pracy jest okresem usprawiedliwionej nieobecności.

Substancje inne niż alkohol

Pracodawca może przeprowadzić również kontrolę pracownika na obecność w organizmie środków działających podobnie do alkoholu, jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia:

• ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób,
• ochrony mienia.

Środkami, które są uznawane za działające podobnie do alkoholu są: opioidy, amfetamina i jej analogi, kokaina, kannabinoidy (np. THC) i benzodiazepiny.

Zasady przeprowadzenia badania są analogiczne do badania trzeźwości. W tym przypadku pracodawca może przeprowadzić badanie wymagające nieinwazyjnego pobrania próbki śliny. Jeżeli badanie wykaże obecność w organizmie pracownika środka działającego podobnie do alkoholu albo jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu takiego środka lub zażywał taki środek w czasie pracy, pracodawca nie dopuszcza pracownika do pracy. Również w tym przypadku wyniki badania można zweryfikować poprzez badanie wykonywane przez odpowiednie organy.

Regulacje wewnętrzne

Kwestie związane z badaniem trzeźwości u danego pracodawcy ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy. Jeżeli u pracodawcy nie ma tych aktów, to pracodawca musi je określić w obwieszczeniu.

W obwieszczeniu takim określa się:

• wprowadzenie kontroli trzeźwości,
• grupę lub grupy pracowników objętych kontrolą (np. poprzez wskazanie działów),
• sposób przeprowadzenia kontroli trzeźwości,
• rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli,
• czas i częstotliwość przeprowadzenia kontroli.

O tychże kwestiach pracodawca musi poinformować pracownika nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem kontroli, a w przypadku nowych pracowników, który będą objęci kontrolą – przed dopuszczeniem do pracy.

Źródło: Artykuł przygotowany przez naszego partnera kooperacyjnego – kancelarię doradztwa podatkowego JRD

Jeśli mają Państwo pytania dotyczące opisanego tematu lub potrzebują Państwo dodatkowych informacji – zapraszamy do kontaktu:

Zadaj pytanie »

DZIAŁ DS. RELACJI Z KLIENTAMI

ELŻBIETA NARON
Główny Konsultant
ds. relacji z klientami
Grupa getsix

***